Hợp đồng ở nhờ giữa cá nhân và tổ chức: Có gì khác biệt?
Trong thực tế, việc cho ở nhờ nhà đất không chỉ diễn ra giữa cá nhân với cá nhân, mà còn có trường hợp giữa cá nhân và tổ chức. Tuy nhiên, khi một bên là tổ chức (doanh nghiệp, hợp tác xã, cơ quan, đơn vị sự nghiệp…), bản chất pháp lý và cách soạn thảo hợp đồng sẽ có nhiều điểm khác so với quan hệ ở nhờ thông thường. Bài viết này phân tích chi tiết hợp đồng ở nhờ tổ chức, cơ sở pháp lý và những khác biệt quan trọng để tránh rủi ro tranh chấp.
1. Cơ sở pháp lý điều chỉnh hợp đồng ở nhờ tổ chức
1.1. Quy định của Bộ luật Dân sự 2015
Điều 472 BLDS 2015 quy định về hợp đồng mượn tài sản: “Hợp đồng mượn tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên cho mượn giao tài sản cho bên mượn để sử dụng trong một thời hạn mà không phải trả tiền, sau đó trả lại chính tài sản đó”.
Hợp đồng ở nhờ nhà đất thực chất là một dạng hợp đồng mượn tài sản.
1.2. Quy định của Luật Đất đai 2013 (sửa đổi, bổ sung 2024)
Điều 167 Luật Đất đai quy định: việc giao dịch liên quan đến quyền sử dụng đất phải lập thành văn bản, có công chứng hoặc chứng thực trong trường hợp pháp luật yêu cầu.
Tuy hợp đồng ở nhờ không phát sinh quyền sử dụng đất độc lập, nhưng vẫn là giao dịch dân sự liên quan đến bất động sản, nên khuyến nghị lập thành văn bản để tránh tranh chấp.
1.3. Luật Doanh nghiệp 2020 và pháp nhân tổ chức
Khi bên tham gia hợp đồng là tổ chức, việc ký kết hợp đồng cần tuân thủ:
Người đại diện theo pháp luật hoặc người được ủy quyền ký.
Đảm bảo phù hợp với ngành nghề, mục tiêu hoạt động của tổ chức.
2. Điểm khác biệt giữa hợp đồng ở nhờ tổ chức và cá nhân
2.1. Về tư cách chủ thể
Cá nhân: chỉ cần có năng lực pháp luật dân sự và năng lực hành vi dân sự đầy đủ (Điều 16, 20 BLDS 2015).
Tổ chức: phải là pháp nhân theo Điều 74 BLDS 2015, có con dấu, mã số thuế và đại diện pháp luật hợp lệ.
2.2. Về hình thức hợp đồng
Hợp đồng giữa cá nhân – cá nhân có thể lập bằng miệng (theo Điều 119 BLDS 2015), nhưng khó chứng minh.
Hợp đồng ở nhờ tổ chức nên lập thành văn bản, có chữ ký và đóng dấu của tổ chức để đảm bảo hiệu lực pháp lý.
2.3. Về mục đích sử dụng
Cá nhân thường ở nhờ để sinh hoạt, cư trú.
Tổ chức ở nhờ có thể dùng làm văn phòng, kho chứa hàng, cơ sở sản xuất, dẫn đến ảnh hưởng lớn hơn đến tài sản cho ở nhờ (mất giá trị sử dụng, hư hỏng, tăng chi phí điện nước…).
Cá nhân vi phạm thường giải quyết theo quan hệ dân sự.
Tổ chức vi phạm có thể kéo theo trách nhiệm pháp nhân (bồi thường, xử phạt hành chính, thậm chí trách nhiệm hình sự nếu gây thiệt hại lớn).
>>> Xem thêm: Được nhiều khách hàng tin chọn – Dịch vụ sổ đỏ.
3. Nội dung quan trọng cần có trong hợp đồng ở nhờ tổ chức
3.1. Thông tin các bên
Bên cho ở nhờ: cá nhân có quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng hợp pháp.
Bên ở nhờ: tổ chức, cần ghi rõ tên đầy đủ, mã số doanh nghiệp, địa chỉ trụ sở, người đại diện theo pháp luật.
3.2. Mục đích và phạm vi sử dụng
Ghi rõ “ở nhờ để làm văn phòng làm việc” hoặc “ở nhờ để đặt kho chứa hàng”, tránh việc tổ chức tự ý chuyển đổi mục đích.
3.3. Thời hạn và chấm dứt hợp đồng
Nên ghi cụ thể thời hạn ở nhờ.
Quy định rõ trường hợp chấm dứt: hết hạn, bên cho lấy lại tài sản, bên ở nhờ vi phạm cam kết.
3.4. Nghĩa vụ bảo quản và hoàn trả
Tổ chức phải giữ gìn tài sản, sửa chữa hư hỏng (nếu có).
Khi chấm dứt hợp đồng, phải trả lại nguyên trạng.
3.5. Cam kết về chi phí
Ghi rõ trách nhiệm trả tiền điện, nước, internet, phí quản lý… để tránh tranh chấp.
4. Ví dụ minh họa thực tế về hợp đồng ở nhờ tổ chức
Ông A sở hữu một căn nhà mặt phố tại Quận 1, TP. HCM. Ông A cho Công ty TNHH B ở nhờ miễn phí trong 12 tháng để làm văn phòng đại diện.
Trong hợp đồng hai bên ký kết:
Công ty B cam kết chỉ dùng nhà làm văn phòng, không kinh doanh ăn uống hay sản xuất gây ồn ào.
Công ty B chịu toàn bộ chi phí điện nước, internet.
Khi hết thời hạn, Công ty B phải trả lại nguyên trạng căn nhà.
Tuy nhiên, sau 6 tháng, Công ty B tự ý cho đơn vị khác thuê lại một phần mặt bằng. Hành vi này vi phạm hợp đồng, ông A có quyền yêu cầu chấm dứt hợp đồng và lấy lại nhà. Trường hợp có tranh chấp, căn cứ Điều 351, 361 BLDS 2015, Công ty B sẽ phải bồi thường thiệt hại cho ông A.
>>> Xem thêm: Những hợp đồng thường phải đóng Phí công chứng.
Kết luận
Hợp đồng ở nhờ tổ chức có nhiều điểm khác biệt so với hợp đồng ở nhờ cá nhân, đặc biệt ở khía cạnh tư cách pháp nhân, mục đích sử dụng và trách nhiệm pháp lý. Để tránh rủi ro, các bên cần lập hợp đồng rõ ràng, chi tiết và phù hợp với quy định pháp luật mới nhất. Việc công chứng hoặc chứng thực hợp đồng tuy không bắt buộc nhưng nên thực hiện để tăng tính an toàn pháp lý.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ.Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ:Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy:Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
