Tố cáo tranh chấp đất đai: nộp ở đâu và quy trình thế nào?
Tranh chấp đất đai là vấn đề phức tạp và thường xuyên xảy ra tại nhiều địa phương. Khi phát hiện có hành vi vi phạm pháp luật hoặc quyền lợi của mình bị xâm phạm, người dân có thể thực hiện tố cáo tranh chấp đất đai đến cơ quan có thẩm quyền. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết tố cáo được nộp ở đâu, thủ tục như thế nào và căn cứ pháp luật nào để bảo vệ quyền lợi. Bài viết sau sẽ phân tích rõ các quy định mới nhất, giúp người dân hiểu và thực hiện đúng quyền tố cáo.
Điều 12: Cấm hành vi lấn, chiếm, sử dụng đất trái pháp luật.
Điều 209: Quy định về hòa giải tranh chấp đất đai.
Luật Tố cáo 2018:
Điều 2: Tố cáo là việc công dân báo cho cơ quan, tổ chức có thẩm quyền biết về hành vi vi phạm pháp luật.
Điều 22, 23: Quy định về hình thức, nơi tiếp nhận tố cáo.
Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2019):
Điều 202, 203: Trình tự giải quyết tranh chấp đất tại Tòa án.
2. Nộp tố cáo tranh chấp đất đai ở đâu?
2.1 UBND cấp xã
Theo Điều 209 Luật Đất đai 2024, hòa giải tại UBND xã là thủ tục bắt buộc khi có tranh chấp. Nếu phát hiện hành vi vi phạm như lấn chiếm, sử dụng đất sai mục đích, người dân có thể tố cáo trực tiếp đến UBND xã, phường, thị trấn nơi có đất.
2.2 UBND cấp huyện hoặc Sở Tài nguyên và Môi trường
Trong trường hợp tranh chấp phức tạp, có dấu hiệu sai phạm từ cán bộ địa chính hoặc cần xác minh chuyên môn, người dân có thể gửi đơn tố cáo đến UBND huyện hoặc Sở Tài nguyên và Môi trường.
2.3 Thanh tra Nhà nước
Theo Luật Tố cáo 2018, cơ quan thanh tra có trách nhiệm tiếp nhận và giải quyết tố cáo liên quan đến hành vi vi phạm trong quản lý, sử dụng đất đai.
2.4 Cơ quan Công an
Nếu hành vi tranh chấp có dấu hiệu tội phạm hình sự (ví dụ: cưỡng đoạt đất, hủy hoại tài sản, cố ý gây thương tích khi tranh chấp), người dân có quyền tố cáo đến Cơ quan Công an để điều tra xử lý.
>>> Xem thêm: Không còn lo thủ tục rườm rà nhờ Dịch vụ sổ đỏ.
Đơn tố cáo ghi rõ: họ tên, địa chỉ, nội dung tố cáo, bằng chứng kèm theo.
Tài liệu chứng minh quyền sử dụng đất (Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, bản đồ địa chính, giấy tờ chuyển nhượng, thừa kế…).
Chứng cứ vi phạm: hình ảnh, biên bản, nhân chứng.
3.2 Hình thức nộp tố cáo
Theo Điều 22 Luật Tố cáo 2018, người dân có thể:
Nộp đơn trực tiếp tại cơ quan có thẩm quyền.
Gửi qua bưu điện.
Tố cáo bằng lời nói tại cơ quan tiếp nhận.
3.3 Thụ lý và giải quyết tố cáo
Trong vòng 07 ngày làm việc, cơ quan có thẩm quyền phải xem xét, phân loại tố cáo.
Nếu tố cáo thuộc thẩm quyền, cơ quan phải ra quyết định thụ lý và tiến hành xác minh.
Thời hạn giải quyết tố cáo: 30 ngày kể từ ngày thụ lý (có thể gia hạn nhưng không quá 60 ngày).
3.4 Kết quả giải quyết tố cáo tranh chấp đất đai
Sau khi có kết quả xác minh, cơ quan phải thông báo bằng văn bản cho người tố cáo. Nếu hành vi vi phạm được chứng minh, cơ quan sẽ ban hành quyết định xử lý, buộc khắc phục hậu quả hoặc chuyển hồ sơ sang cơ quan điều tra nếu có dấu hiệu tội phạm.
>>> Xem thêm: Cập nhật quy định mới nhất về xử lý lấn chiếm đất đai theo luật mới nhất 2025.
4. Ví dụ minh họa thực tế về tố cáo tranh chấp đất đai
Ông H phát hiện hàng xóm là ông K xây dựng hàng rào lấn sang 12m² đất thuộc quyền sử dụng của mình. Sau khi thương lượng không thành, ông H làm đơn tố cáo tranh chấp đất đai gửi UBND xã. UBND xã xác minh, đo đạc lại và kết luận ông K lấn chiếm đất trái phép. Căn cứ vào kết quả này, UBND xã buộc ông K tháo dỡ hàng rào, trả lại đất cho ông H, đồng thời lập biên bản xử phạt hành chính về hành vi lấn chiếm đất.
Việc thực hiện tố cáo tranh chấp đất đai đúng cơ quan, đúng quy trình sẽ giúp người dân bảo vệ quyền lợi hợp pháp và hạn chế kéo dài mâu thuẫn. Căn cứ theo Luật Đất đai 2024 và Luật Tố cáo 2018, người dân cần chuẩn bị hồ sơ đầy đủ, lựa chọn cơ quan tiếp nhận phù hợp và theo dõi tiến trình giải quyết để bảo đảm quyền lợi của mình được thực thi.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
