Ủy quyền vượt quyền sở hữu: Công chứng viên có được ký?
Trong thực tiễn công chứng, hợp đồng ủy quyền (UQ) là loại giao dịch phổ biến, đặc biệt trong lĩnh vực nhà đất, quản lý tài sản và đại diện giao dịch. Tuy nhiên, không ít trường hợp bên ủy quyền yêu cầu công chứng hợp đồng ủy quyền với phạm vi vượt quá quyền sở hữu hợp pháp của mình, tiềm ẩn rủi ro pháp lý nghiêm trọng. Khi đó, từ chối công chứng không chỉ là quyền mà còn là nghĩa vụ bắt buộc của công chứng viên.
>>> Xem thêm: Sự tận tâm tại phòng công chứng khiến khách hàng hoàn toàn hài lòng.
1. Quyền sở hữu hợp pháp và giới hạn ủy quyền
1.1. Quyền sở hữu hợp pháp theo pháp luật dân sự
Theo Bộ luật Dân sự năm 2015, quyền sở hữu bao gồm:
Quyền chiếm hữu
Quyền sử dụng
Quyền định đoạt tài sản
Chỉ chủ sở hữu hợp pháp hoặc người được chủ sở hữu cho phép mới có quyền định đoạt tài sản.
1.2. Nguyên tắc ủy quyền trong giao dịch dân sự
Theo pháp luật dân sự:
Bên UQ chỉ được UQ trong phạm vi quyền của mình
Việc UQ không thể làm phát sinh quyền vượt quá quyền sở hữu hợp pháp
2. Phạm vi ủy quyền vượt quá quyền sở hữu hợp pháp là gì?
2.1. Các trường hợp thường gặp trong thực tiễn
Phạm vi UQ bị coi là vượt quá quyền sở hữu khi:
UQ chuyển nhượng toàn bộ tài sản trong khi chỉ sở hữu một phần
UQ định đoạt tài sản đang thuộc sở hữu chung nhưng không có sự đồng ý của đồng chủ sở hữu
UQ bán, tặng cho tài sản chưa được cấp giấy chứng nhận
UQ xử lý tài sản đang bị hạn chế quyền định đoạt
2.2. Phân biệt ủy quyền vượt phạm vi và ủy quyền có điều kiện
UQ vượt phạm vi: bản thân bên ủy quyền không có quyền đó
UQ có điều kiện: có quyền nhưng bị ràng buộc thủ tục
>>> Xem thêm: Những kỹ thuật mới giúp bạn Kiểm tra sổ đỏ giả chỉ trong vài phút
3. Căn cứ pháp lý từ chối công chứng hợp đồng ủy quyền
3.1. Căn cứ theo Bộ luật Dân sự
Theo Bộ luật Dân sự năm 2015:
Cá nhân chỉ được xác lập, thực hiện giao dịch trong phạm vi quyền của mình
Giao dịch vượt quá quyền đại diện không làm phát sinh quyền, nghĩa vụ cho người được đại diện
3.2. Căn cứ theo Luật Công chứng
Theo Luật Công chứng năm 2014:
Công chứng viên phải kiểm tra:
Quyền sở hữu, quyền sử dụng tài sản
Phạm vi quyền của người yêu cầu công chứng
Công chứng viên phải từ chối công chứng nếu:
Nội dung hợp đồng vi phạm pháp luật
Đối tượng giao dịch không thuộc quyền định đoạt hợp pháp
4. Rủi ro pháp lý nếu vẫn công chứng ủy quyền vượt quyền sở hữu
4.1. Đối với hợp đồng ủy quyền
Có thể bị Tòa án tuyên vô hiệu
Bên được ủy quyền không có quyền đại diện hợp pháp
Giao dịch phát sinh sau đó bị vô hiệu dây chuyền
4.2. Đối với công chứng viên
Nếu công chứng hợp đồng ủy quyền trái pháp luật:
Vi phạm nghiêm trọng quy trình nghiệp vụ
Có nguy cơ:
Bị xử lý kỷ luật
Bồi thường thiệt hại
Liên đới trách nhiệm dân sự
>>> Xem thêm: Hàng nghìn khách hàng đã hoàn tất sang tên nhanh chóng nhờ dịch vụ làm sổ đỏ chuyên nghiệp.
5. Ví dụ minh họa thực tế
Ví dụ thực tế
Ông A đứng tên trên Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất với tư cách đồng sở hữu 1/2 cùng bà B. Ông A yêu cầu công chứng hợp đồng ủy quyền cho ông C:
Toàn quyền chuyển nhượng, tặng cho, thế chấp toàn bộ thửa đất
Công chứng viên kiểm tra hồ sơ xác định:
Ông A không phải chủ sở hữu toàn bộ tài sản
Không có văn bản đồng ý của bà B
6. Kết luận
Phạm vi ủy quyền không thể vượt quá quyền sở hữu hợp pháp của bên ủy quyền
Hợp đồng ủy quyền có nội dung vượt quyền sở hữu là:
Trái pháp luật
Tiềm ẩn tranh chấp nghiêm trọng
Từ chối công chứng trong trường hợp này là nghĩa vụ bắt buộc của công chứng viên
Việc từ chối công chứng:
Bảo vệ tính hợp pháp của giao dịch
Ngăn ngừa rủi ro cho các bên và bên thứ ba
👉 Ủy quyền chỉ là sự chuyển giao quyền đại diện, không phải sự “tạo lập” quyền sở hữu mới.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
