Đối phó nghĩa vụ tài chính qua công chứng: Văn bản có bị hủy?
Trong thực tiễn dân sự, không ít trường hợp các bên lập hợp đồng và tiến hành công chứng không nhằm mục đích giao dịch thực sự, mà để đối phó với nghĩa vụ tài chính như né thuế, trốn tránh nghĩa vụ trả nợ, thi hành án hoặc nghĩa vụ với Nhà nước. Khi bị phát hiện, những hợp đồng này có thể bị tòa án tuyên hủy văn bản công chứng do vi phạm bản chất của giao dịch dân sự. Bài viết dưới đây phân tích rõ cơ sở pháp lý và thực tiễn của việc hủy công chứng đối phó.
>>> Xem thêm: Top 10 văn phòng công chứng hỗ trợ dịch vụ pháp lý uy tín cho khách hàng
1. Căn cứ pháp lý về hủy công chứng đối phó với nghĩa vụ tài chính
Việc hủy văn bản công chứng trong trường hợp này được dựa trên các quy định pháp luật sau:
Bộ luật Dân sự 2015
Điều 124: Giao dịch dân sự giả tạo
Điều 117: Điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự
Điều 122: Giao dịch dân sự vô hiệu
Luật Công chứng 2014
Điều 51: Hủy văn bản công chứng
Luật Thi hành án dân sự
Các quy định về xác định giao dịch nhằm trốn tránh nghĩa vụ thi hành án
Theo đó, nếu hợp đồng được lập chỉ mang tính hình thức, không phản ánh đúng ý chí thật sự của các bên và nhằm trốn tránh nghĩa vụ tài chính, thì văn bản công chứng không làm phát sinh hiệu lực pháp lý thực chất.
2. Thế nào là hợp đồng được lập nhằm đối phó với nghĩa vụ tài chính?
2.1. Khái niệm giao dịch đối phó
Hợp đồng đối phó là hợp đồng được xác lập:
Không nhằm chuyển giao quyền, nghĩa vụ thực sự
Chỉ để “hợp thức hóa” hồ sơ, tài sản trên giấy tờ
Nhằm né tránh hoặc trì hoãn việc thực hiện nghĩa vụ tài chính
Đây là một dạng giao dịch dân sự giả tạo theo Điều 124 Bộ luật Dân sự 2015.
Khi có các dấu hiệu này, tòa án có thể xem xét tuyên hủy văn bản công chứng đối phó.
4. Hủy công chứng đối phó – Thẩm quyền và điều kiện thực hiện
4.1. Chủ thể có quyền yêu cầu hủy
Các chủ thể sau có quyền yêu cầu tòa án hủy văn bản công chứng:
Người có quyền lợi, nghĩa vụ bị xâm phạm
Chủ nợ
Cơ quan thi hành án
Cơ quan Nhà nước có thẩm quyền
4.2. Điều kiện để hủy văn bản công chứng
Tòa án chấp nhận yêu cầu hủy công chứng đối phó khi chứng minh được:
Hợp đồng là giao dịch giả tạo
Mục đích là trốn tránh nghĩa vụ tài chính
Việc công chứng chỉ mang tính hình thức, không phản ánh ý chí thật
Khi đó, văn bản công chứng sẽ bị tuyên vô hiệu toàn bộ.
>>> Xem thêm: Dịch vụ công chứng hỗ trợ người dân hoàn thiện thủ tục pháp lý nhanh chóng
5. Hậu quả pháp lý của việc hủy văn bản công chứng đối phó
Khi văn bản công chứng bị hủy:
Giao dịch không làm phát sinh quyền, nghĩa vụ
Các bên phải khôi phục lại tình trạng ban đầu
Tài sản vẫn được coi là thuộc quyền sở hữu của người có nghĩa vụ tài chính
Nghĩa vụ trả nợ, thi hành án vẫn được tiếp tục thực hiện
Việc hủy công chứng đối phó giúp bảo vệ quyền lợi hợp pháp của chủ nợ và bảo đảm trật tự pháp luật.
6. Ví dụ thực tế về hủy công chứng đối phó
Ông B đang bị kiện yêu cầu trả nợ 3 tỷ đồng. Trước thời điểm tòa án thụ lý vụ án, ông B ký hợp đồng “tặng cho quyền sử dụng đất” cho con trai và tiến hành công chứng. Thực tế, không có việc giao nhận tài sản, ông B vẫn quản lý và sử dụng thửa đất.
Sau khi xác minh, tòa án xác định đây là giao dịch nhằm đối phó với nghĩa vụ trả nợ, từ đó tuyên hủy văn bản công chứng đối phó, xác định thửa đất vẫn thuộc tài sản của ông B để đảm bảo thi hành án.
>>> Xem thêm: Hợp đồng thuê nhà có cần công chứng không? Nếu có thì công chứng ở đâu?
Kết luận
Hủy công chứng đối phó là cơ chế pháp lý quan trọng nhằm ngăn chặn hành vi lợi dụng công chứng để trốn tránh nghĩa vụ tài chính. Dù được lập đúng hình thức và có công chứng, nhưng nếu hợp đồng không phản ánh ý chí thực và mục đích giao dịch hợp pháp, thì vẫn có thể bị tòa án tuyên hủy.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
