Không trực tiếp ký hợp đồng: Văn bản công chứng có bị hủy?
Trong hoạt động công chứng, nguyên tắc người tham gia giao dịch phải trực tiếp ký kết trước mặt công chứng viên là yêu cầu bắt buộc nhằm bảo đảm tính xác thực, tự nguyện và an toàn pháp lý của hợp đồng. Trường hợp văn bản công chứng được lập khi người ký không trực tiếp tham gia ký kết, không có mặt hoặc không thực hiện việc ký trước công chứng viên, thì văn bản đó có thể bị tòa án tuyên hủy. Bài viết dưới đây phân tích rõ căn cứ pháp lý và thực tiễn của việc hủy công chứng không trực tiếp.
>>> Xem thêm: Văn phòng công chứng Hà Nội công chứng bằng tốt nghiệp nhanh chóng, lấy ngay
1. Căn cứ pháp lý về hủy công chứng khi người ký không trực tiếp tham gia
Việc hủy văn bản công chứng trong trường hợp này được dựa trên các quy định pháp luật sau:
Luật Công chứng 2014
Điều 7: Nguyên tắc hành nghề công chứng
Điều 40, Điều 41: Thủ tục và hồ sơ yêu cầu công chứng
Điều 44: Trình tự thực hiện công chứng
Điều 51: Hủy văn bản công chứng
Bộ luật Dân sự 2015
Điều 117: Điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự
Điều 122: Giao dịch dân sự vô hiệu
Theo đó, việc ký kết không đúng trình tự, thủ tục, đặc biệt là không có sự tham gia trực tiếp của người ký, làm cho văn bản công chứng mất giá trị pháp lý, là căn cứ để hủy công chứng không trực tiếp.
2. Nguyên tắc người ký phải trực tiếp tham gia ký kết trong công chứng
2.1. Ý nghĩa của việc ký trực tiếp trước mặt công chứng viên
Việc ký trực tiếp giúp công chứng viên:
Kiểm tra năng lực hành vi dân sự
Xác định ý chí tự nguyện
Đối chiếu chữ ký, giấy tờ tùy thân
Ngăn ngừa giả mạo, ép buộc
Đây là yêu cầu cốt lõi để bảo đảm giá trị pháp lý của văn bản công chứng.
>>> Xem thêm: Dịch vụ công chứng hợp đồng thuê nhà trọn gói, giúp bạn tiết kiệm thời gian
2.2. Trường hợp ký thay, ký hộ và giới hạn pháp luật
Pháp luật chỉ cho phép:
Ký thông qua người đại diện hợp pháp
Ký theo ủy quyền hợp pháp, hợp lệ
Ngoài các trường hợp này, việc ký thay, ký hộ hoặc ký trước – ký sau đều vi phạm trình tự công chứng và tiềm ẩn nguy cơ hủy công chứng không trực tiếp.
3. Các trường hợp người ký không trực tiếp tham gia ký kết
Trong thực tiễn, việc người ký không trực tiếp tham gia có thể xảy ra dưới các hình thức:
Người ký không có mặt tại thời điểm công chứng
Chữ ký được ký trước hoặc ký sau khi công chứng viên chứng nhận
Nhờ người khác ký thay, ký hộ trái quy định
Công chứng viên không trực tiếp chứng kiến việc ký
Những trường hợp này đều có thể là căn cứ để tòa án xem xét hủy công chứng không trực tiếp.
4. Hủy công chứng không trực tiếp – Điều kiện và thẩm quyền giải quyết
4.1. Điều kiện để hủy văn bản công chứng
Tòa án có thể tuyên hủy công chứng không trực tiếp khi có đủ căn cứ chứng minh:
Người ký không trực tiếp tham gia ký kết
Trình tự công chứng bị vi phạm nghiêm trọng
Vi phạm làm ảnh hưởng đến tính xác thực, tự nguyện của giao dịch
Việc văn bản đã được công chứng không làm hợp pháp hóa sai phạm về thủ tục.
4.2. Chủ thể có quyền yêu cầu hủy
Các chủ thể có quyền yêu cầu hủy gồm:
Người tham gia giao dịch
Người có quyền, lợi ích liên quan
Cơ quan, tổ chức có thẩm quyền theo luật định
>>> Xem thêm: Dịch vụ sổ đỏ nhà đất rẻ, nhanh, uy tín tại Hà Nội
5. Hậu quả pháp lý của việc hủy văn bản công chứng không trực tiếp
Khi văn bản công chứng bị hủy:
Hợp đồng không phát sinh hiệu lực
Các bên phải khôi phục lại tình trạng ban đầu
Quyền, nghĩa vụ được xác lập lại theo quy định pháp luật
Công chứng viên có thể bị xem xét trách nhiệm nghề nghiệp
Việc hủy công chứng không trực tiếp góp phần bảo đảm kỷ cương, nghiêm minh trong hoạt động công chứng.
6. Ví dụ thực tế về hủy công chứng không trực tiếp
Ông F đang ở nước ngoài, nhưng hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất vẫn được công chứng tại Việt Nam với chữ ký mang tên ông F. Thực tế, ông F không trực tiếp tham gia ký kết và cũng không có văn bản ủy quyền hợp pháp.
Sau khi tranh chấp phát sinh, tòa án xác định trình tự công chứng bị vi phạm nghiêm trọng, từ đó tuyên hủy văn bản công chứng không trực tiếp do người ký không tham gia trực tiếp.
Hủy công chứng không trực tiếp khi người ký không trực tiếp tham gia ký kết là hệ quả tất yếu của việc vi phạm nguyên tắc cơ bản trong hoạt động công chứng. Dù văn bản được công chứng hợp lệ về hình thức, nhưng nếu trình tự ký kết không đúng quy định, thì vẫn có thể bị tòa án tuyên hủy. Việc tuân thủ nghiêm ngặt yêu cầu ký trực tiếp không chỉ bảo vệ quyền lợi của các bên, mà còn bảo đảm tính an toàn và minh bạch của hệ thống công chứng.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
