Khiếu nại lấn chiếm đất đai: thủ tục và cơ quan có thẩm quyền
Trong thực tế, tranh chấp và khiếu nại lấn chiếm đất xảy ra ngày càng nhiều, nhất là tại các khu vực đô thị hóa nhanh. Nhiều người dân rơi vào tình huống bị hàng xóm hoặc tổ chức lấn chiếm đất, gây ảnh hưởng trực tiếp đến quyền và lợi ích hợp pháp. Vậy khi xảy ra lấn chiếm đất, thủ tục khiếu nại như thế nào? Cơ quan nào có thẩm quyền giải quyết? Bài viết dưới đây sẽ phân tích chi tiết, dựa trên quy định pháp luật mới nhất.
Luật Đất đai 2024 (có hiệu lực từ 01/01/2025) quy định quyền khiếu nại, tố cáo, khởi kiện khi quyền sử dụng đất bị xâm phạm (Điều 210, Điều 211).
Luật Khiếu nại 2011: quy định trình tự, thủ tục khiếu nại đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính.
Nghị định 91/2019/NĐ-CP: quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai, trong đó có hành vi lấn chiếm đất.
1.2. Quyền khiếu nại của người sử dụng đất
Theo Điều 209 Luật Đất đai 2024, người sử dụng đất hợp pháp có quyền khiếu nại lấn chiếm đất khi quyền sử dụng đất của mình bị xâm phạm, đồng thời có quyền yêu cầu bồi thường thiệt hại nếu có.
2. Thủ tục khiếu nại lấn chiếm đất
2.1. Chuẩn bị hồ sơ khiếu nại
Hồ sơ khiếu nại bao gồm:
Đơn khiếu nại (ghi rõ thông tin người khiếu nại, nội dung sự việc, yêu cầu giải quyết).
Tài liệu chứng minh quyền sử dụng đất (Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, hợp đồng chuyển nhượng, giấy tờ hợp pháp khác).
Chứng cứ về hành vi lấn chiếm (ảnh chụp, biên bản hòa giải, xác nhận của chính quyền địa phương).
2.2. Các bước thực hiện khiếu nại
Bước 1: Gửi đơn khiếu nại đến UBND cấp xã nơi xảy ra hành vi lấn chiếm.
Bước 2: Nếu không được giải quyết thỏa đáng, gửi tiếp đơn khiếu nại đến UBND cấp huyện hoặc Phòng Tài nguyên và Môi trường.
Bước 3: Trường hợp vẫn không đồng ý với quyết định giải quyết, người khiếu nại có thể tiếp tục gửi đơn lên UBND cấp tỉnh hoặc Sở Tài nguyên và Môi trường.
Bước 4: Nếu vẫn không đồng thuận, có thể khởi kiện ra Tòa án nhân dân có thẩm quyền theo Bộ luật Tố tụng Hành chính 2015.
2.3. Thời hạn giải quyết khiếu nại
Theo Điều 28 Luật Khiếu nại 2011:
Thời hạn giải quyết khiếu nại lần đầu: 30 ngày kể từ ngày nhận được đơn.
Đối với vụ việc phức tạp: tối đa 45 ngày.
Thời hạn giải quyết khiếu nại lần hai: tương tự như trên.
3. Cơ quan có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lấn chiếm đất
3.1. UBND các cấp
UBND cấp xã: tiếp nhận và hòa giải tranh chấp đất đai ban đầu.
UBND cấp huyện: giải quyết khiếu nại lần đầu đối với đất thuộc thẩm quyền quản lý.
UBND cấp tỉnh: giải quyết khiếu nại lần hai hoặc các trường hợp phức tạp.
3.2. Cơ quan tài nguyên và môi trường
Phòng Tài nguyên và Môi trường: tham mưu UBND cấp huyện xử lý khiếu nại.
Sở Tài nguyên và Môi trường: tham mưu UBND cấp tỉnh giải quyết các vụ việc khiếu nại phức tạp.
3.3. Tòa án nhân dân
Nếu người khiếu nại không đồng ý với quyết định hành chính của UBND, có quyền khởi kiện ra Tòa án nhân dân theo Bộ luật Tố tụng Hành chính 2015 để được giải quyết bằng con đường tư pháp.
4. Ví dụ minh họa thực tế về khiếu nại lấn chiếm đất
Ông A có mảnh đất được cấp sổ đỏ từ năm 2015. Năm 2023, ông B xây dựng tường rào lấn sang phần đất 30m² của ông A. Ông A đã gửi đơn khiếu nại lấn chiếm đất đến UBND xã để yêu cầu giải quyết. Sau khi hòa giải không thành, UBND huyện đã ban hành quyết định buộc ông B tháo dỡ tường rào và trả lại đất cho ông A.
Trong trường hợp ông B không chấp hành, cơ quan chức năng sẽ tiến hành cưỡng chế thi hành quyết định theo quy định pháp luật.
Khiếu nại lấn chiếm đất là một biện pháp pháp lý quan trọng giúp bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người sử dụng đất. Với hệ thống pháp luật mới nhất, đặc biệt là Luật Đất đai 2024, người dân cần nắm rõ thủ tục và cơ quan có thẩm quyền giải quyết để thực hiện đúng luật. Việc hiểu và áp dụng chính xác quy định sẽ giúp quá trình khiếu nại diễn ra nhanh chóng, hiệu quả và hạn chế thiệt hại.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
