Không chứng kiến việc ký: Văn bản công chứng có vô hiệu?

Việc công chứng viên trực tiếp chứng kiến việc ký hoặc điểm chỉ là yêu cầu mang tính nguyên tắc trong hoạt động công chứng. Tuy nhiên, trên thực tế vẫn xảy ra trường hợp công chứng viên không trực tiếp chứng kiến việc ký nhưng vẫn ký chứng nhận. Hành vi này có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng là văn bản công chứng bị Tòa án tuyên hủy do vi phạm trình tự, thủ tục công chứng.

>>> Xem thêm: Đừng mắc lỗi khi đi công chứng – đọc hướng dẫn này.

1. Nguyên tắc công chứng viên phải trực tiếp chứng kiến việc ký

1.1. Ý nghĩa của việc trực tiếp chứng kiến

Việc công chứng viên trực tiếp chứng kiến nhằm:

Xác nhận đúng người ký
Bảo đảm người ký tự nguyện, minh mẫn
Ngăn ngừa giả mạo chữ ký, điểm chỉ

1.2. Vai trò của việc chứng kiến trong giá trị pháp lý văn bản công chứng

Văn bản công chứng có giá trị:

Chứng cứ
Bảo đảm an toàn pháp lý

➡️ Nếu công chứng viên không chứng kiến, giá trị bảo đảm này không còn.

2. Quy định pháp luật về việc chứng kiến việc ký trong công chứng

2.1. Quy định của Luật Công chứng

Theo Luật Công chứng năm 2014:

Người yêu cầu công chứng phải:
- Ký hoặc điểm chỉ trước mặt công chứng viên
Công chứng viên:
- Chỉ ký chứng nhận sau khi đã chứng kiến việc ký

➡️ Đây là quy định bắt buộc, không được thay thế bằng việc ký trước hay ký hộ.

2.2. Các trường hợp ngoại lệ theo luật

Pháp luật chỉ cho phép ngoại lệ khi:

Người yêu cầu công chứng không thể ký và phải điểm chỉ
Việc ký, điểm chỉ được thực hiện trước mặt công chứng viên

➡️ Không có ngoại lệ cho việc ký sẵn ở nhà rồi mang đến công chứng.

>>> Xem thêm: Cần đảm bảo hồ sơ hợp lệ trước khi công chứng? Hãy liên hệ dịch vụ sổ đỏ để được hỗ trợ miễn phí.

3. Hủy văn bản công chứng khi công chứng viên không chứng kiến việc ký

3.1. Vi phạm nghiêm trọng trình tự, thủ tục công chứng

Việc không trực tiếp chứng kiến được xem là:

Vi phạm nguyên tắc hành nghề
Vi phạm quy trình bắt buộc

3.2. Căn cứ pháp lý để hủy văn bản công chứng

Theo Luật Công chứng năm 2014:

Văn bản công chứng bị Tòa án tuyên vô hiệu nếu:
- Việc công chứng vi phạm nghiêm trọng pháp luật
- Không bảo đảm điều kiện hợp pháp

Xem thêm: Các bước chuẩn bị hồ sơ công chứng vay thế chấp ngân hàng

Theo Bộ luật Dân sự năm 2015:

Giao dịch dân sự vô hiệu khi:
- Không bảo đảm điều kiện có hiệu lực
- Không thể xác định đúng ý chí người tham gia

➡️ Việc không chứng kiến ký làm mất căn cứ xác nhận ý chí tự nguyện.

4. Trách nhiệm pháp lý của công chứng viên khi chứng kiến việc ký

4.1. Trách nhiệm nghề nghiệp

Công chứng viên vi phạm nghĩa vụ:

Chịu xử lý kỷ luật
Có thể bị thu hồi thẻ công chứng viên
Bị yêu cầu bồi thường thiệt hại

4.2. Trách nhiệm đối với thiệt hại phát sinh

Nếu văn bản bị hủy:

Các bên bị thiệt hại
Công chứng viên có thể:
- Liên đới bồi thường
- Bị yêu cầu hoàn trả chi phí

>>> Xem thêm: Những lỗi giả mạo tinh vi khiến việc Kiểm tra sổ đỏ giả trở nên khó khăn hơn

5. Ví dụ minh họa thực tế khi công chứng viên không chứng kiến việc ký

Ví dụ thực tế

Ông A và bà B ký hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất. Trước khi đến văn phòng công chứng:

Ông A đã ký sẵn hợp đồng tại nhà
Công chứng viên chỉ chứng nhận chữ ký mà không trực tiếp chứng kiến

Sau đó, ông A khởi kiện yêu cầu hủy văn bản công chứng, cho rằng:

Chữ ký không được thực hiện trước mặt công chứng viên
Ý chí tại thời điểm ký không được xác nhận

Tòa án xác định:

Công chứng viên không trực tiếp chứng kiến việc ký
Vi phạm nghiêm trọng thủ tục công chứng

➡️ Tòa án tuyên hủy văn bản công chứng.

6. Kết luận

Trực tiếp chứng kiến việc ký là điều kiện bắt buộc trong công chứng
Công chứng viên không được:
- Chứng nhận chữ ký đã ký sẵn
- Ký chứng nhận khi không có mặt người ký
Vi phạm nghĩa vụ này:
- Dẫn đến hủy văn bản công chứng
- Phát sinh trách nhiệm pháp lý nghiêm trọng cho công chứng viên

👉 Một chữ ký không được chứng kiến đúng quy định có thể làm sụp đổ toàn bộ giá trị pháp lý của văn bản công chứng.

Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!

Xem thêm: Trốn tránh thi hành án qua hợp đồng công chứng: Có bị từ chối?

Các bài viết liên quan:

>>> Quyền và nghĩa vụ của bên nhận đặt cọc mua bán nhà đất

>>> Cách nhận biết và phòng tránh rủi ro thông qua hướng dẫn kiểm tra sổ đỏ giả

>>> Những điểm cần lưu ý khi lập công chứng hợp đồng mua bán nhà đất

>>> Quy trình thực hiện công chứng văn bản chia thừa kế theo đúng luật

>>> Những điều khoản quan trọng trong hợp đồng thuê nhà cần công chứng

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà

Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.

Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.