Tranh chấp về lãi suất trong hợp đồng vay ngày càng phổ biến, đặc biệt khi bên cho vay áp dụng mức lãi suất vượt trần theo quy định của pháp luật. Không ít người đặt câu hỏi: nếu lãi suất thỏa thuận cao hơn mức cho phép thì hợp đồng vay có bị vô hiệu hay chỉ một phần điều khoản bị hủy bỏ? Việc hiểu đúng bản chất giúp người vay bảo vệ quyền lợi và tránh rơi vào bẫy “lãi mẹ đẻ lãi con” kéo dài. Bài viết dưới đây phân tích căn cứ pháp lý và cách xử lý khi lãi suất bị coi là vượt quy định.
>>> Xem thêm: Gặp rắc rối khi công chứng hợp đồng ủy quyền, nên tìm đếnvăn phòng công chứng nào để xử lý nhanh chóng?
1. Quy định về trần lãi suất cho vay theo pháp luật hiện hành
Theo “Điều 468 Bộ luật Dân sự 2015”, lãi suất cho vay do các bên thỏa thuận nhưng không được vượt quá 20%/năm của khoản tiền vay, trừ khi luật chuyên ngành có quy định khác.
Một số điểm quan trọng:
Nếu các bên thỏa thuận mức lãi cao hơn 20%/năm thì phần vượt quá không có hiệu lực.
Nếu không thỏa thuận lãi suất, áp dụng mức lãi bằng 50% lãi suất giới hạn nêu trên (tức không quá 10%/năm).
Lưu ý: Đây là cơ sở để xác định thế nào là lãi suất vượt trần trong giao dịch dân sự.
2. Lãi suất vượt trần có làm hợp đồng vay vô hiệu không?
Không phải toàn bộ hợp đồng đều vô hiệu. Pháp luật phân biệt rõ:
(1) Hợp đồng không vô hiệu toàn bộ
Theo nguyên tắc của BLDS 2015, chỉ điều khoản vi phạm mới vô hiệu, không làm ảnh hưởng đến toàn bộ hợp đồng. → Tức là điều khoản lãi suất vượt trần vô hiệu, nhưng hợp đồng vay vẫn có hiệu lực đối với phần còn lại (nghĩa vụ trả nợ gốc, lãi hợp pháp…).
>>> Xem thêm: Hướng dẫn chọndịch vụ làm sổ đỏ uy tín và nhanh chóng nhất năm 2025
(2) Tòa án chỉ điều chỉnh phần lãi vượt quy định
Tòa sẽ:
Giữ nguyên mức lãi tối đa 20%/năm;
Không công nhận phần lãi vượt trần;
Yêu cầu bên cho vay hoàn trả phần lãi đã thu vượt (nếu có).
(3) Hợp đồng chỉ có thể vô hiệu toàn bộ nếu có yếu tố cưỡng ép hoặc lừa dối
Ví dụ:
Bên cho vay đe dọa hoặc ép buộc ký hợp đồng;
Cố ý che giấu, giả mạo hồ sơ nhằm tính lãi cao bất hợp pháp.
Trường hợp này hợp đồng có thể bị tuyên vô hiệu theo “Điều 122, Điều 127 Bộ luật Dân sự 2015”.
Không ký khi bị ép buộc hoặc khi nghi ngờ điều khoản không minh bạch.
Kết luận
Việc áp dụng lãi suất vượt trần không làm hợp đồng vay vô hiệu toàn bộ, nhưng khiến phần lãi vượt quá bị vô hiệu và không được pháp luật công nhận. Người vay hoàn toàn có quyền yêu cầu tòa án điều chỉnh lãi suất, buộc hoàn trả phần lãi thu sai và bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
