Trong hoạt động công chứng, không phải mọi hợp đồng đáp ứng đủ hình thức đều có thể được chứng nhận. Trường hợp hợp đồng có dấu hiệu gây thiệt hại lâu dài cho bên tham gia, đặc biệt là bên yếu thế, công chứng viên có quyền và nghĩa vụ từ chối công chứng nhằm bảo đảm an toàn pháp lý và phòng ngừa rủi ro phát sinh trong tương lai.
Bài viết phân tích căn cứ pháp luật về từ chối công chứng khi hợp đồng có dấu hiệu gây thiệt hại lâu dài cho bên tham gia, các tiêu chí nhận diện, rủi ro pháp lý và ví dụ minh họa thực tế.
>>> Xem thêm: Khi cần xử lý giấy tờ gấp, việc chọn đúng phòng công chứng uy tín sẽ giúp bạn yên tâm về tính pháp lý và tránh được mọi rủi ro không đáng có.
1. Dấu hiệu hợp đồng có thể gây thiệt hại lâu dài cho bên tham gia

1.1. Thiệt hại lâu dài là gì trong giao dịch công chứng?
Thiệt hại lâu dài được hiểu là:
-
Mất quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng tài sản ổn định;
-
Phát sinh nghĩa vụ tài chính kéo dài, khó khắc phục;
-
Ảnh hưởng nghiêm trọng đến điều kiện sống, sinh kế của bên tham gia.
Những thiệt hại này thường không thể khắc phục ngay cả khi giao dịch bị hủy sau đó.
1.2. Các dạng hợp đồng tiềm ẩn thiệt hại lâu dài
Một số trường hợp điển hình:
-
Người cao tuổi chuyển nhượng toàn bộ nhà ở duy nhất mà không có bảo đảm sinh sống;
-
Bên tham gia ký hợp đồng thế chấp, bảo lãnh vượt quá khả năng tài chính;
-
Giao dịch có điều khoản bất cân xứng nghiêm trọng về quyền và nghĩa vụ.
Đây là những dấu hiệu khiến công chứng viên phải đặc biệt thận trọng.
2. Căn cứ pháp lý từ chối công chứng khi hợp đồng có nguy cơ gây thiệt hại lâu dài
2.1. Nguyên tắc bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp trong công chứng
Theo Điều 4 Luật Công chứng 2014, hoạt động công chứng nhằm:
-
Bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của các bên;
-
Phòng ngừa tranh chấp.
Khi hợp đồng tiềm ẩn thiệt hại nghiêm trọng, việc công chứng sẽ đi ngược lại mục tiêu này.
2.2. Quyền từ chối công chứng của công chứng viên
Theo Điều 44 Luật Công chứng 2014, công chứng viên có quyền từ chối công chứng nếu:
-
Giao dịch vi phạm pháp luật;
-
Nội dung giao dịch có dấu hiệu gây thiệt hại cho người tham gia, đặc biệt là người yếu thế.
Việc từ chối là biện pháp cần thiết để bảo đảm an toàn pháp lý.
>>> Xem thêm: Bạn đang loay hoay với thủ tục hành chính phức tạp? Giải pháp là dịch vụ sang tên sổ đỏ – nhanh gọn, an toàn, tiết kiệm.
3. Mối liên hệ giữa thiệt hại lâu dài và điều kiện có hiệu lực của giao dịch

3.1. Ảnh hưởng đến nguyên tắc tự nguyện và công bằng
Theo Điều 117 Bộ luật Dân sự 2015, giao dịch dân sự có hiệu lực khi:
-
Được xác lập trên cơ sở tự nguyện;
-
Các bên bình đẳng.
Hợp đồng gây thiệt hại lâu dài thường:
-
Không bảo đảm sự bình đẳng;
-
Phản ánh sự mất cân bằng nghiêm trọng về lợi ích.
3.2. Nguy cơ giao dịch bị vô hiệu do trái đạo đức xã hội
Theo Điều 123 Bộ luật Dân sự 2015, giao dịch dân sự có nội dung:
-
Trái đạo đức xã hội thì vô hiệu.
Hợp đồng gây thiệt hại kéo dài, xâm phạm quyền sống tối thiểu của một bên có thể bị xem là trái đạo đức xã hội.
4. Rủi ro pháp lý nếu vẫn công chứng hợp đồng gây thiệt hại lâu dài
4.1. Nguy cơ hủy văn bản công chứng
Theo Điều 51 Luật Công chứng 2014, văn bản công chứng có thể bị Tòa án tuyên vô hiệu nếu:
-
Vi phạm điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự;
-
Không bảo đảm quyền lợi hợp pháp của các bên.
Hợp đồng gây thiệt hại lâu dài thường là đối tượng tranh chấp và bị yêu cầu hủy bỏ.
4.2. Trách nhiệm của công chứng viên
Công chứng viên có thể phải:
-
Chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại;
-
Bị xử lý kỷ luật;
-
Bị đánh giá vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ nghề nghiệp.
>>> Xem thêm: Thủ tục công chứng có mất nhiều thời gian không?
5. Ví dụ minh họa thực tế
Ví dụ thực tế:
Ông B (78 tuổi) đến văn phòng công chứng để ký hợp đồng chuyển nhượng căn nhà duy nhất cho người cháu. Nội dung hợp đồng:
-
Không có điều khoản bảo đảm chỗ ở;
-
Không có thỏa thuận hỗ trợ sinh hoạt;
-
Giá chuyển nhượng thấp hơn nhiều so với giá thị trường.
Nhận thấy hợp đồng có nguy cơ gây thiệt hại lâu dài cho ông B, công chứng viên đã:
-
Giải thích rõ hậu quả pháp lý;
-
Yêu cầu bổ sung thỏa thuận bảo đảm quyền lợi;
-
Cuối cùng từ chối công chứng khi các bên không điều chỉnh nội dung.
6. Kết luận
Từ chối công chứng khi hợp đồng có dấu hiệu gây thiệt hại lâu dài cho bên tham gia là biện pháp pháp lý cần thiết nhằm:
-
Bảo vệ quyền lợi hợp pháp, đặc biệt của bên yếu thế;
-
Phòng ngừa rủi ro tranh chấp và vô hiệu giao dịch;
-
Giữ đúng bản chất bảo vệ, phòng ngừa của hoạt động công chứng.
Công chứng viên không chỉ xác nhận hình thức giao dịch mà còn đóng vai trò người bảo đảm an toàn pháp lý và công bằng xã hội trong giao kết hợp đồng.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Các bài viết liên quan:
>>> Mua tài sản đang tranh chấp: Rủi ro cực lớn.
>>> Điều kiện để thực hiện công chứng hợp đồng ủy quyền theo quy định mới?
>>> Chứng thực: Vai trò trong xác minh tính hợp pháp của tài liệu hành chính.
>>> Dịch thuật lấy ngay: Giải pháp xử lý nhanh cho hồ sơ khẩn cấp.
>>> Công chứng thỏa thuận chia thừa kế: Tiêu chuẩn xác minh quyền thừa kế.
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà
- Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
- Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
- Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
- Hotline: 0966.22.7979
- Email: ccnguyenhue165@gmail.com







![Hướng dẫn thủ tục công chứng hợp đồng mua chung cư [Chi tiết nhất] mua-chung-cu](https://congchungquanlongbien.com/wp-content/uploads/2023/08/mua-chung-cu-150x150.jpg)




