từ chối di sản

Khi một người qua đời để lại tài sản thừa kế, người thừa kế không bắt buộc phải nhận di sản đó. Vì nhiều lý do – cá nhân, pháp lý hoặc tài chính – họ có thể lựa chọn từ chối di sản. Tuy nhiên, việc từ chối này cần đúng trình tự pháp luật mới có hiệu lực.

👉 Vậy làm thế nào để từ chối di sản đúng luật? Bài viết sau sẽ giúp bạn hiểu rõ quy định, quy trình và cách lập văn bản từ chối nhận di sản, kèm ví dụ thực tế và căn cứ pháp lý chi tiết.

>>> Xem thêm: Hướng dẫn từng bước để lập di chúc hợp pháp, dễ hiểu nhất.

⚖️ Căn cứ pháp lý về từ chối di sản

Bộ luật Dân sự 2015:
- Điều 620: Quyền của người thừa kế
- Điều 621: Người không được quyền hưởng di sản
Luật Công chứng 2014:
- Điều 57: Công chứng văn bản khai nhận di sản hoặc từ chối nhận di sản
Thông tư 257/2016/TT-BTC: Mức thu phí công chứng

❓ Khi nào có thể từ chối di sản?

🔍 Người thừa kế có quyền từ chối di sản trong trường hợp nào?

Theo Điều 620 Bộ luật Dân sự 2015, người thừa kế có thể tự nguyện từ chối nhận di sản, với điều kiện:

✅ Việc từ chối phải lập thành văn bản
✅ Thực hiện trước khi phân chia di sản
✅ Không nhằm trốn tránh nghĩa vụ tài chính

🧾 Từ chối di sản – Cần chuẩn bị giấy tờ gì?

📑 Thủ tục từ chối di sản thừa kế theo quy định

1️⃣ Văn bản từ chối di sản

Lập theo mẫu, nêu rõ:
- Thông tin người từ chối
- Mối quan hệ với người để lại di sản
- Lý do từ chối (nếu có)
- Cam kết việc từ chối là tự nguyện

2️⃣ Giấy tờ cá nhân

CCCD/CMND
Sổ hộ khẩu hoặc giấy tờ xác nhận nơi cư trú

3️⃣ Tài liệu liên quan đến di sản

Di chúc (nếu có)
Giấy chứng tử của người để lại di sản
Giấy tờ chứng minh tài sản (sổ đỏ, giấy đăng ký xe…)

4️⃣ Giấy tờ chứng minh quan hệ thừa kế

Giấy khai sinh, giấy đăng ký kết hôn, hoặc các giấy tờ xác nhận mối quan hệ

🏛️ Nộp văn bản từ chối di sản ở đâu?

🏢 Cơ quan tiếp nhận hồ sơ từ chối nhận thừa kế

Người thừa kế có thể:

Lập văn bản từ chối tại văn phòng công chứng
Hoặc công chứng văn bản từ chối đã soạn trước
Văn bản từ chối phải được lưu giữ trong hồ sơ khai nhận di sản

📌 Lưu ý: Nếu không công chứng, văn bản từ chối không có giá trị pháp lý trong nhiều trường hợp, nhất là với bất động sản.

>>> Xem thêm: Cơ quan nào cấp sổ đỏ lần đầu? Những sai lầm người mua đất dễ mắc phải khi làm thủ tục

Xem thêm: Thời hạn bàn giao chung cư là bao lâu?

🕒 Thời điểm được phép từ chối di sản

⏰ Khi nào cần thực hiện

Người thừa kế phải thực hiện việc từ chối trước khi nhận phần di sản, cụ thể:

Trước khi thực hiện thủ tục sang tên, đăng ký tài sản
Trước khi chia di sản theo văn bản hoặc tòa án phán quyết

⚠️ Trường hợp đã nhận một phần di sản, thì không được từ chối phần còn lại, trừ khi có lý do hợp lý và được tất cả các đồng thừa kế đồng ý.

📚 Ví dụ minh họa thực tế

👨‍👩‍⚖️ Trường hợp ông A mất, để lại tài sản là 1 căn nhà và có di chúc để lại cho 3 người con. Tuy nhiên, con trai cả – anh B – quyết định từ chối nhận di sản để dành phần cho hai em. Anh B đến Văn phòng công chứng quận Tân Phú, lập văn bản từ chối di sản có công chứng. Căn cứ vào văn bản này, di sản được chia đều cho hai người còn lại.

❗ Một số lưu ý

⚠️ Những điều cần biết trước

🚫 Không thể rút lại sau khi đã từ chối

Theo pháp luật, việc từ chối nhận di sản là không thể hủy bỏ nếu đã được công chứng và nộp cho cơ quan liên quan.

💰 Từ chối để trốn nợ là vi phạm pháp luật

Nếu người thừa kế đang có nghĩa vụ trả nợ mà cố tình từ chối nhận di sản để trốn tránh, tòa án có thể tuyên bố vô hiệu văn bản từ chối (căn cứ Điều 124 BLDS 2015 – Giao dịch dân sự vô hiệu).

👶 Trẻ vị thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự

>>> Xem thêm: Văn phòng công chứng có giúp soạn thảo hợp đồng không?

Muốn từ chối di sản phải có người đại diện hợp pháp và được sự đồng ý của tòa án (nếu ảnh hưởng đến quyền lợi người được đại diện).

Kết luận

Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!

Xem thêm: Hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất

Các bài viết liên quan:

>>> Hợp đồng chia tách nhà đất: Cách xử lý khi có tranh chấp

>>> Cần lưu ý gì khi ký kết hợp đồng thế chấp nhà đất?

>>> Thủ tục góp vốn bằng nhà đất trong công ty TNHH như thế nào?

>>> Hủy hợp đồng tặng cho đã công chứng – Thủ tục thế nào?

>>>Công chứng hợp đồng tặng cho giữa vợ và chồng – Cần lưu ý gì?

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà

Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.

Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.