Vi phạm nguyên tắc bình đẳng: Văn bản công chứng xử lý sao?
Nguyên tắc bình đẳng giữa các bên là nền tảng của pháp luật dân sự và là điều kiện bảo đảm sự công bằng, tự nguyện trong giao kết hợp đồng. Trong thực tiễn, có nhiều hợp đồng dù được công chứng hợp pháp về hình thức nhưng lại chứa các điều khoản làm mất cân bằng nghiêm trọng quyền và nghĩa vụ, xâm phạm quyền lợi của một bên. Khi đó, văn bản công chứng có thể bị tòa án tuyên hủy. Bài viết sau phân tích cụ thể cơ sở pháp lý và thực tiễn của việc hủy công chứng bình đẳng.
>>> Xem thêm: Văn phòng công chứng Hà Nội công chứng bằng tốt nghiệp nhanh chóng, lấy ngay
1. Căn cứ pháp lý về hủy công chứng khi vi phạm nguyên tắc bình đẳng
Việc hủy văn bản công chứng trong trường hợp hợp đồng vi phạm nguyên tắc bình đẳng được dựa trên các quy định sau:
Bộ luật Dân sự 2015
Điều 3: Nguyên tắc cơ bản của pháp luật dân sự (bình đẳng, tự do, thiện chí)
Điều 117: Điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự
Điều 122: Giao dịch dân sự vô hiệu
Luật Công chứng 2014
Điều 7: Nguyên tắc hành nghề công chứng
Điều 51: Hủy văn bản công chứng
Theo đó, hợp đồng vi phạm nguyên tắc bình đẳng, làm cho một bên chịu bất lợi nghiêm trọng, có thể bị coi là trái với nguyên tắc cơ bản của pháp luật dân sự, dẫn đến hủy công chứng bình đẳng.
2. Nguyên tắc bình đẳng giữa các bên trong hợp đồng là gì?
2.1. Nội dung của nguyên tắc bình đẳng
Nguyên tắc bình đẳng được hiểu là:
Các bên có địa vị pháp lý ngang nhau
Không bên nào được áp đặt ý chí lên bên còn lại
Quyền và nghĩa vụ phải được phân bổ hợp lý, tương xứng
Bình đẳng không đồng nghĩa với “chia đều”, mà là công bằng về vị thế pháp lý và khả năng bảo vệ quyền lợi.
2.2. Vai trò của nguyên tắc bình đẳng trong công chứng
Trong hoạt động công chứng, nguyên tắc bình đẳng giúp:
Bảo đảm sự tự nguyện thực chất khi ký kết
Hạn chế tình trạng lạm dụng ưu thế về kinh tế, hiểu biết pháp luật
Bảo vệ bên yếu thế trong giao dịch dân sự
>>> Xem thêm: Dịch vụ công chứng hợp đồng thuê nhà trọn gói, giúp bạn tiết kiệm thời gian
3. Các biểu hiện của hợp đồng vi phạm nguyên tắc bình đẳng
Hợp đồng công chứng có thể bị coi là vi phạm nguyên tắc bình đẳng khi có một hoặc nhiều dấu hiệu sau:
Điều khoản chỉ có lợi cho một bên, bên còn lại gánh rủi ro toàn bộ
Miễn trừ trách nhiệm hoàn toàn cho một bên
Áp đặt nghĩa vụ vượt quá khả năng thực hiện của bên yếu thế
Những biểu hiện này là cơ sở quan trọng để xem xét hủy công chứng bình đẳng.
4. Hủy công chứng bình đẳng – Điều kiện và thẩm quyền giải quyết
4.1. Điều kiện để hủy văn bản công chứng
Tòa án có thể tuyên hủy công chứng bình đẳng khi chứng minh được:
Hợp đồng vi phạm nguyên tắc bình đẳng
Sự mất cân bằng quyền – nghĩa vụ là nghiêm trọng
Bên bị thiệt hại không thực sự tự nguyện
Việc công chứng không làm “hợp pháp hóa” nội dung trái nguyên tắc bình đẳng.
4.2. Chủ thể có quyền yêu cầu hủy
Các chủ thể sau có quyền yêu cầu:
Bên bị xâm phạm quyền lợi
Người đại diện hợp pháp
Cơ quan, tổ chức có thẩm quyền theo luật định
5. Hậu quả pháp lý của việc hủy văn bản công chứng do vi phạm bình đẳng
Khi văn bản công chứng bị hủy:
Hợp đồng không phát sinh hiệu lực
Các bên phải khôi phục lại tình trạng ban đầu
Bên có lỗi phải bồi thường thiệt hại
Quyền lợi của bên yếu thế được bảo vệ
Việc hủy công chứng bình đẳng góp phần lập lại trật tự và công bằng trong giao dịch dân sự.
>>> Xem thêm: Dịch vụ sổ đỏ nhà đất rẻ, nhanh, uy tín tại Hà Nội
6. Ví dụ thực tế về hủy công chứng bình đẳng
Bà D ký hợp đồng vay tiền có công chứng với lãi suất cao, kèm điều khoản buộc bà D phải chịu toàn bộ chi phí, rủi ro và mất quyền khiếu nại. Bên cho vay được miễn mọi trách nhiệm, kể cả khi vi phạm nghĩa vụ.
Tòa án xác định hợp đồng này làm mất cân bằng nghiêm trọng quyền và nghĩa vụ, vi phạm nguyên tắc bình đẳng, từ đó tuyên hủy văn bản công chứng bình đẳng để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của bà D.
Hủy công chứng bình đẳng khi hợp đồng vi phạm nguyên tắc bình đẳng giữa các bên là cơ chế pháp lý cần thiết nhằm bảo vệ công bằng, hạn chế lạm dụng và bảo đảm tính nhân văn của pháp luật dân sự. Dù được công chứng hợp lệ về hình thức, nhưng nếu nội dung hợp đồng xâm phạm nguyên tắc bình đẳng, thì vẫn có thể bị tòa án tuyên hủy.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
