Tặng cho và công chứng thừa kế là hai hình thức phổ biến để chuyển quyền sở hữu tài sản, đặc biệt là nhà đất, giữa các thành viên trong gia đình. Mỗi hình thức đều có những đặc điểm riêng về quy trình, chi phí và hệ quả pháp lý. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ, từ đó đưa ra lựa chọn phù hợp trong từng hoàn cảnh cụ thể.
>>> Xem thêm: Bạn muốn công chứng giấy tờ nhưng ngại thủ tục? Văn phòng công chứng giúp bạn đơn giản hóa
1. Khái niệm và căn cứ pháp lý
1.1 Tặng cho tài sản
Theo Điều 457 Bộ luật Dân sự 2015:
“Hợp đồng tặng cho tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên tặng giao tài sản của mình cho bên được tặng mà không yêu cầu đền bù, và bên được tặng đồng ý nhận.”
Việc tặng cho quyền sử dụng đất phải lập thành văn bản và được công chứng hoặc chứng thực theo Điều 459 BLDS và Luật Đất đai 2013.
1.2 Công chứng thừa kế tặng cho
Căn cứ Điều 623 Bộ luật Dân sự 2015, di sản được chia thừa kế theo di chúc hoặc pháp luật. Người thừa kế phải thực hiện thủ tục công chứng văn bản khai nhận hoặc thỏa thuận phân chia di sản tại tổ chức hành nghề công chứng.
2. So sánh tặng cho và công chứng thừa kế
2.1 Về thời điểm thực hiện tặng cho và công chứng thừa kế tặng cho
-
Tặng cho: Thực hiện trong khi người tặng còn sống.
-
Công chứng thừa kế: Thực hiện sau khi người để lại tài sản qua đời.
2.2 Về quy trình pháp lý tặng cho và công chứng thừa kế tặng cho
>>> Xem thêm: Làm sai thủ tục chứng thực chữ ký có thể gặp rắc rối pháp lý! Xem ngay để tránh!
a. Thủ tục tặng cho
-
Lập hợp đồng tặng cho tại văn phòng công chứng.
-
Kê khai thuế, phí liên quan tại cơ quan thuế.
-
Nộp hồ sơ sang tên tại Văn phòng đăng ký đất đai.
b. Thủ tục công chứng thừa kế
-
Chuẩn bị hồ sơ khai nhận hoặc thỏa thuận phân chia di sản.
-
Niêm yết công khai tại UBND cấp xã.
-
Công chứng văn bản khai nhận.
-
Sang tên sổ đỏ sau khi hoàn tất.
2.3 Về chi phí, thuế và lệ phí
a. Tặng cho
-
Thuế thu nhập cá nhân: 10% (nếu không phải cha mẹ – con, vợ chồng, ông bà – cháu ruột…).
-
Lệ phí trước bạ: 0,5% giá trị tài sản.
-
Phí công chứng: Tính theo giá trị tài sản.
b. Thừa kế
-
Miễn thuế thu nhập cá nhân nếu người thừa kế thuộc hàng thừa kế thứ nhất (theo Khoản 4 Điều 4 Luật Thuế TNCN 2007).
-
Lệ phí trước bạ: Được miễn nếu là thừa kế của hàng thừa kế thứ nhất.
-
Phí công chứng cũng tính theo giá trị tài sản.
>>> Xem thêm: Phân biệt thừa kế theo pháp luật và thừa kế theo di chúc
2.4 Về rủi ro pháp lý
-
Tặng cho: Người tặng có thể bị ép buộc, hoặc bị lừa nếu không hiểu rõ hậu quả pháp lý. Nếu bị khiếu nại sau này sẽ khó hủy hợp đồng.
-
Thừa kế: Có thể phát sinh tranh chấp giữa các đồng thừa kế nếu không có di chúc rõ ràng hoặc có người bị bỏ sót.
3. Ví dụ minh họa thực tế
Trường hợp 1: Tặng cho
Bà Lan muốn tặng căn nhà cho con trai duy nhất. Bà đến văn phòng công chứng lập hợp đồng tặng cho. Con bà sau đó làm thủ tục sang tên. Do là mẹ – con nên được miễn thuế thu nhập cá nhân và lệ phí trước bạ.
Trường hợp 2: Công chứng thừa kế
Ông Minh mất đột ngột, không để lại di chúc. Ba người con cùng vợ ông đến văn phòng công chứng để làm thủ tục khai nhận di sản. Do các bên đồng thuận, quá trình diễn ra suôn sẻ và được miễn thuế, lệ phí theo quy định.
4. Nên chọn tặng cho hay công chứng thừa kế?
>>> Xem thêm: Bị ép công chứng thừa kế, phải làm sao? Gợi ý xử lý công chứng thừa kế bị cưỡng ép
4.1 Khi nào nên tặng cho?
-
Khi muốn chuyển quyền sở hữu ngay trong lúc còn sống.
-
Khi người được nhận tài sản chỉ có một người (đơn giản thủ tục).
-
Khi muốn tránh rắc rối chia tài sản sau này.
4.2 Khi nào nên để lại thừa kế?
-
Khi chưa muốn chuyển quyền sở hữu tài sản ngay.
-
Khi người sở hữu tài sản còn cần sử dụng.
-
Khi muốn chia tài sản theo một kế hoạch cụ thể sau khi qua đời (qua di chúc).
>>> Xem thêm: Ngỡ là chuyện đơn giản, nhưng Công chứng văn bản thừa kế lại khiến nhiều gia đình… ra tòa.
Kết luận
Việc lựa chọn giữa tặng cho và công chứng thừa kế phụ thuộc vào ý chí của người sở hữu tài sản và hoàn cảnh thực tế của từng gia đình. Cần cân nhắc kỹ lưỡng về pháp lý, chi phí và các mối quan hệ gia đình để đảm bảo quyền lợi cho các bên liên quan.
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà
- Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
- Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
- Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
- Hotline: 0966.22.7979
- Email: ccnguyenhue165@gmail.com