Công chứng hợp đồng chia tách nhà đất khi có người già yếu, bệnh tật
Trong thực tế, nhiều trường hợp chia tách nhà đất giữa các thành viên trong gia đình có sự tham gia của cha mẹ lớn tuổi, sức khỏe yếu, thậm chí đang điều trị bệnh lý nền. Khi đó, thủ tục công chứng chia tách đất người già trở thành một vấn đề pháp lý cần đặc biệt cẩn trọng. Việc người già ký vào văn bản có thể dẫn đến tranh chấp nếu thiếu minh chứng về năng lực hành vi dân sự tại thời điểm công chứng. Bài viết dưới đây sẽ hướng dẫn cụ thể, có căn cứ theo Luật Công chứng 2024, giúp bạn đảm bảo giao dịch diễn ra hợp pháp và trọn vẹn.
>>> Xem thêm: Không có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, có làm được Công chứng tách thửa không?
Căn cứ pháp lý điều chỉnh công chứng với người già yếu
Yêu cầu về năng lực hành vi dân sự
Căn cứ khoản 1 Điều 3 Luật Công chứng 2024 quy định:
“Người yêu cầu công chứng phải có đầy đủ năng lực hành vi dân sự theo quy định của pháp luật dân sự.”
Tại khoản 1 Điều 21 Bộ luật Dân sự 2015 nêu rõ:
“Người thành niên có năng lực hành vi dân sự đầy đủ, trừ trường hợp bị Tòa án tuyên bố mất hoặc hạn chế năng lực hành vi dân sự.”
🔍 Do đó, nếu người già có tiền sử mất trí nhớ, tai biến, hoặc tâm thần… cần có giấy tờ y tế chứng minh năng lực hành vi dân sự khi ký văn bản công chứng.
Quy trình công chứng chia tách đất với người cao tuổi
Bước 1 – Chuẩn bị đầy đủ hồ sơ
Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất
Giấy tờ tùy thân (CMND/CCCD) của các bên
Sổ hộ khẩu hoặc giấy xác nhận cư trú
Dự thảo hợp đồng chia tách nhà đất
Giấy khám sức khỏe nếu người lập văn bản đang điều trị bệnh
📌 Trong trường hợp nghi ngờ về khả năng nhận thức, cần cung cấp “Giấy xác nhận đủ năng lực hành vi dân sự” của cơ sở y tế chuyên môn.
Bước 2 – Công chứng tại nơi người già đang cư trú hoặc điều trị
Theo khoản 2 Điều 42 Luật Công chứng 2024:
“Người yêu cầu công chứng có quyền yêu cầu công chứng viên thực hiện công chứng ngoài trụ sở, nếu có lý do chính đáng.”
🏥 Nếu người già không thể di chuyển, có thể yêu cầu công chứng viên đến bệnh viện, viện dưỡng lão hoặc nhà riêng.
Bước 3 – Xác minh sự minh mẫn tại thời điểm ký kết
Công chứng viên có trách nhiệm đánh giá trực tiếp trạng thái nhận thức của người lập văn bản. Nếu nghi ngờ người đó không minh mẫn, công chứng viên có thể từ chối công chứng, theo Điều 45 Luật Công chứng 2024:
Trong nhiều vụ án dân sự, con cái hoặc người thân khác có thể yêu cầu hủy văn bản nếu cho rằng người già bị ép buộc hoặc không minh mẫn.
Ví dụ thực tế
📝 Trường hợp thực tế: Ông B (84 tuổi), mắc Alzheimer giai đoạn đầu, được gia đình đưa đi công chứng chia tách đất cho 3 người con. Văn phòng công chứng yêu cầu có giấy xác nhận y tế từ Bệnh viện tâm thần xác định ông vẫn còn nhận thức tốt. Buổi công chứng được thực hiện tại nhà, có 2 người làm chứng và công chứng viên ghi rõ trong văn bản: “Người ký tỉnh táo, minh mẫn, ký tự nguyện”. Nhờ vậy, sau này không xảy ra tranh chấp.
Một số lưu ý giúp công chứng an toàn
✅ Luôn có người làm chứng (trong trường hợp điểm chỉ) ✅ Nếu người già không thể ký, có thể điểm chỉ vân tay trước mặt công chứng viên ✅ Không sử dụng mẫu hợp đồng tải về tùy tiện – nên có tư vấn pháp lý phù hợp từng hoàn cảnh ✅ Nên giữ lại bản sao hồ sơ y tế trong hồ sơ công chứng để làm bằng chứng phòng ngừa
Kết luận
Công chứng chia tách đất người già đòi hỏi không chỉ đúng thủ tục mà còn phải đảm bảo tính hợp pháp, tự nguyện và minh mẫn của người lập. Để bảo vệ quyền lợi cho cả người già và các bên liên quan, cần chuẩn bị kỹ hồ sơ, có đánh giá y tế khi cần và tuân thủ đúng hướng dẫn pháp lý.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
