Gây nhầm lẫn cho bên ký: Công chứng viên có nên từ chối?
Trong hoạt động công chứng, bảo đảm các bên hiểu đúng, hiểu đủ nội dung và hệ quả pháp lý của hợp đồng là yêu cầu bắt buộc. Trường hợp hợp đồng có dấu hiệu gây nhầm lẫn, làm cho một bên hiểu sai về bản chất giao dịch, công chứng viên không được tiếp tục công chứng mà phải thực hiện việc từ chối công chứng theo quy định pháp luật. Bài viết dưới đây phân tích cơ sở pháp lý và thực tiễn của việc từ chối công chứng nhầm lẫn.
1. Căn cứ pháp lý về từ chối công chứng khi hợp đồng gây nhầm lẫn
Việc từ chối công chứng trong trường hợp hợp đồng có dấu hiệu gây nhầm lẫn được dựa trên các quy định sau:
Luật Công chứng 2014
Điều 7: Nguyên tắc hành nghề công chứng
Điều 17: Nghĩa vụ của công chứng viên
Điều 44: Trách nhiệm giải thích quyền, nghĩa vụ và hậu quả pháp lý
Bộ luật Dân sự 2015
Điều 117: Điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự
Điều 126: Giao dịch dân sự vô hiệu do bị nhầm lẫn
Theo đó, nếu hợp đồng khiến một bên hiểu sai đối tượng, nội dung hoặc hậu quả pháp lý, thì giao dịch tiềm ẩn nguy cơ vô hiệu và công chứng viên phải từ chối công chứng nhầm lẫn.
2. Thế nào là nhầm lẫn trong giao kết hợp đồng?
2.1. Khái niệm nhầm lẫn theo pháp luật dân sự
Nhầm lẫn là trường hợp một bên hiểu sai về:
Đối tượng của giao dịch
Nội dung quyền và nghĩa vụ
Bản chất pháp lý của hợp đồng
Sự nhầm lẫn này làm cho bên tham gia xác lập giao dịch trái với ý chí thực sự của mình.
2.2. Nhầm lẫn khác với lừa dối như thế nào?
Nhầm lẫn: phát sinh do hiểu sai, trình bày không rõ ràng
Lừa dối: có hành vi cố ý che giấu hoặc đưa thông tin sai sự thật
Dù nguyên nhân khác nhau, nhưng cả hai đều có thể là căn cứ để từ chối công chứng nhầm lẫn nhằm phòng ngừa giao dịch vô hiệu.
Khi các dấu hiệu này tồn tại, công chứng viên cần xem xét từ chối công chứng nhầm lẫn để bảo vệ các bên.
4. Từ chối công chứng nhầm lẫn – Trách nhiệm nghề nghiệp của công chứng viên
4.1. Nghĩa vụ giải thích và làm rõ nội dung hợp đồng
Công chứng viên có trách nhiệm:
Giải thích rõ bản chất pháp lý của hợp đồng
Làm rõ quyền, nghĩa vụ của từng bên
Đảm bảo các bên hiểu đúng và tự nguyện ký kết
4.2. Trường hợp buộc phải từ chối công chứng
Đã giải thích nhưng bên tham gia vẫn hiểu sai
Nhầm lẫn có thể dẫn đến thiệt hại nghiêm trọng
Việc công chứng có nguy cơ hợp thức hóa giao dịch vô hiệu
Việc từ chối trong trường hợp này là bắt buộc, không phụ thuộc vào yêu cầu của các bên.
5. Ý nghĩa của việc từ chối công chứng nhầm lẫn
5.1. Bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bên tham gia
Việc từ chối công chứng nhầm lẫn giúp:
Ngăn chặn giao dịch trái với ý chí thực sự
Hạn chế tranh chấp, khiếu kiện về sau
Bảo vệ bên yếu thế trong giao dịch dân sự
5.2. Phòng ngừa giao dịch dân sự vô hiệu
Theo Bộ luật Dân sự 2015, giao dịch được xác lập trong tình trạng nhầm lẫn có thể bị tuyên vô hiệu. Từ chối công chứng là biện pháp phòng ngừa hiệu quả ngay từ đầu.
>>> Xem thêm: Dịch vụ công chứng lấy ngay tại văn phòng công chứng Hà Nội
6. Ví dụ thực tế về từ chối công chứng nhầm lẫn
Ông E đến văn phòng công chứng ký hợp đồng “ủy quyền toàn bộ” cho người thân để “làm thủ tục hành chính”. Tuy nhiên, ông E cho rằng việc ủy quyền này không ảnh hưởng đến quyền sở hữu tài sản.
Sau khi giải thích, ông E vẫn không hiểu rằng ủy quyền toàn bộ có thể dẫn đến việc bị định đoạt tài sản. Trong trường hợp này, công chứng viên đã từ chối công chứng nhầm lẫn nhằm tránh việc ông E ký hợp đồng trái với ý chí thực sự.
>>> Xem thêm: Cáchkiểm tra sổ đỏ giảonline giúp bạn tiết kiệm thời gian và chi phí
Kết luận
Từ chối công chứng nhầm lẫn khi hợp đồng có dấu hiệu gây nhầm lẫn cho bên tham gia là yêu cầu cần thiết nhằm bảo đảm sự tự nguyện, minh bạch và an toàn pháp lý trong hoạt động công chứng. Đây không chỉ là quyền mà còn là nghĩa vụ của công chứng viên, góp phần phòng ngừa tranh chấp và bảo vệ trật tự pháp luật.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Các bài viết liên quan:
>>>Phí công chứng được tính theo quy định pháp luật nào và bao gồm những khoản gì?
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
