Không đủ điều kiện hiệu lực giao dịch: Công chứng viên xử lý sao?
Trong hoạt động công chứng, việc kiểm tra điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự là yêu cầu bắt buộc nhằm bảo đảm tính hợp pháp và an toàn pháp lý cho hợp đồng. Trường hợp hợp đồng không đáp ứng đầy đủ các điều kiện có hiệu lực, công chứng viên phải từ chối công chứng theo quy định pháp luật. Bài viết dưới đây phân tích cụ thể cơ sở pháp lý và thực tiễn áp dụng của việc từ chối công chứng điều kiện.
>>> Xem thêm: Văn phòng công chứng hỗ trợ công chứng giấy tờ cho người nước ngoài?
1. Căn cứ pháp lý về từ chối công chứng điều kiện khi hợp đồng không đủ điều kiện có hiệu lực
Việc từ chối công chứng trong trường hợp này được quy định tại các văn bản pháp luật sau:
Bộ luật Dân sự 2015
Điều 117: Điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự
Điều 122: Giao dịch dân sự vô hiệu
Luật Công chứng 2014
Điều 7: Nguyên tắc hành nghề công chứng
Điều 17: Nghĩa vụ của công chứng viên
Điều 44: Trách nhiệm giải thích quyền, nghĩa vụ và hậu quả pháp lý
Theo đó, công chứng viên không chỉ kiểm tra hình thức hợp đồng mà còn phải đánh giá đầy đủ các điều kiện có hiệu lực.
2. Điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự theo pháp luật và từ chối công chứng điều kiện
2.1. Chủ thể có năng lực pháp luật và năng lực hành vi dân sự
Chủ thể tham gia giao dịch phải:
Có năng lực pháp luật dân sự
Có năng lực hành vi dân sự phù hợp với giao dịch xác lập
Trường hợp người ký chưa đủ tuổi, mất hoặc hạn chế năng lực hành vi, hợp đồng không đáp ứng điều kiện có hiệu lực.
Những trường hợp này đều là căn cứ trực tiếp để từ chối công chứng điều kiện.
4. Từ chối công chứng điều kiện – Nghĩa vụ của công chứng viên
4.1. Trách nhiệm kiểm tra và đánh giá giao dịch
Công chứng viên có trách nhiệm:
Kiểm tra năng lực chủ thể
Đánh giá ý chí tự nguyện
Xem xét nội dung và mục đích giao dịch
Bảo đảm hình thức hợp đồng phù hợp quy định
4.2. Trường hợp bắt buộc phải từ chối công chứng
Công chứng viên phải từ chối công chứng điều kiện khi:
Hợp đồng không đủ điều kiện có hiệu lực
Việc công chứng có nguy cơ hợp thức hóa giao dịch vô hiệu
Không thể khắc phục vi phạm tại thời điểm công chứng
Việc từ chối là bắt buộc, không phụ thuộc vào thỏa thuận của các bên.
>>> Xem thêm: Dịch vụ công chứng trọn gói, đảm bảo đúng quy định pháp luật
5. Ý nghĩa của việc từ chối công chứng điều kiện khi hợp đồng không đủ điều kiện
5.1. Bảo đảm an toàn pháp lý cho giao dịch
Việc từ chối công chứng điều kiện giúp:
Ngăn chặn giao dịch trái pháp luật
Hạn chế tranh chấp phát sinh
Bảo vệ quyền lợi của các bên tham gia
5.2. Phòng ngừa giao dịch dân sự vô hiệu
Theo Bộ luật Dân sự 2015, giao dịch không đủ điều kiện có hiệu lực có thể bị tuyên vô hiệu. Từ chối công chứng chính là biện pháp phòng ngừa rủi ro hiệu quả.
6. Ví dụ thực tế về từ chối công chứng điều kiện
Ông G (16 tuổi) ký hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất do cha mẹ đứng tên, không có sự đồng ý của người đại diện hợp pháp. Hợp đồng không đáp ứng điều kiện về chủ thể và năng lực hành vi dân sự.
Trong trường hợp này, công chứng viên buộc phải từ chối công chứng điều kiện, yêu cầu hoàn thiện hồ sơ và có sự tham gia của người đại diện hợp pháp theo quy định.
Từ chối công chứng điều kiện khi hợp đồng không đáp ứng điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự là yêu cầu tất yếu nhằm bảo đảm tính hợp pháp, minh bạch và an toàn pháp lý cho các giao dịch. Đây không chỉ là quyền mà còn là nghĩa vụ nghề nghiệp của công chứng viên, góp phần phòng ngừa tranh chấp và bảo vệ trật tự pháp luật.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
