Trong hoạt động công chứng, không phải mọi hợp đồng có đủ chữ ký, giấy tờ đều được chứng nhận. Trên thực tế, nhiều giao dịch tiềm ẩn nguy cơ làm phát sinh tranh chấp phức tạp, kéo dài và ảnh hưởng đến quyền lợi của nhiều chủ thể. Trong những trường hợp này, từ chối công chứng khi hợp đồng có dấu hiệu làm phát sinh tranh chấp phức tạp không chỉ là quyền mà còn là nghĩa vụ pháp lý của công chứng viên.

Bài viết phân tích căn cứ pháp luật, tiêu chí nhận diện, rủi ro pháp lý và ví dụ thực tế liên quan đến việc từ chối công chứng khi hợp đồng có dấu hiệu gây tranh chấp phức tạp.

>>> Xem thêm: Bạn không cần phải chờ đợi quá lâu khi đến công chứng – quy trình xử lý cực kỳ nhanh.

1. Dấu hiệu hợp đồng có thể làm phát sinh tranh chấp phức tạp

tranh chấp

1.1. Dấu hiệu tranh chấp về quyền sở hữu, quyền định đoạt tài sản

Hợp đồng được xem là có nguy cơ làm phát sinh tranh chấp phức tạp khi:

  • Tài sản có nhiều người cùng đứng tên nhưng không đầy đủ chữ ký;

  • Tài sản thuộc sở hữu chung, di sản thừa kế chưa phân chia;

  • Quyền sở hữu chưa được xác lập rõ ràng hoặc đang bị khiếu nại.

Những tình huống này dễ dẫn đến tranh chấp gay gắt giữa các chủ thể sau khi hợp đồng được công chứng.

1.2. Dấu hiệu mâu thuẫn lợi ích giữa các bên và bên thứ ba

Hợp đồng có thể gây tranh chấp phức tạp khi:

  • Nội dung giao dịch ảnh hưởng đến quyền lợi của người không tham gia ký kết;

  • Có dấu hiệu xâm phạm quyền của vợ/chồng, người thừa kế, người đồng sở hữu;

  • Phát sinh nghĩa vụ cho bên thứ ba nhưng không có sự đồng ý của họ.

Đây là nguyên nhân phổ biến dẫn đến tranh chấp kéo dài tại Tòa án.

2. Căn cứ pháp lý để từ chối công chứng khi hợp đồng có dấu hiệu phát sinh tranh chấp

2.1. Quyền và nghĩa vụ từ chối công chứng của công chứng viên

Theo Điều 7 Luật Công chứng 2014, công chứng viên phải:

  • Tuân thủ Hiến pháp và pháp luật;

  • Bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của các bên.

Theo Điều 44 Luật Công chứng 2014, công chứng viên có quyền từ chối công chứng nếu:

  • Hợp đồng, giao dịch vi phạm pháp luật;

  • Nội dung giao dịch không rõ ràng, có căn cứ cho rằng sẽ phát sinh tranh chấp.

Việc tiếp tục công chứng trong các trường hợp này có thể làm phát sinh trách nhiệm pháp lý cho công chứng viên.

2.2. Nguyên tắc phòng ngừa tranh chấp trong hoạt động công chứng

Theo Điều 4 Luật Công chứng 2014, hoạt động công chứng nhằm:

  • Phòng ngừa tranh chấp;

  • Bảo đảm an toàn pháp lý cho các giao dịch.

Do đó, khi hợp đồng tiềm ẩn khả năng làm phát sinh tranh chấp phức tạp, công chứng viên bắt buộc phải từ chối công chứng để bảo đảm đúng mục đích của công chứng.

Xem thêm:  Quyền và nghĩa vụ của bên giao tiền đặt cọc mua nhà đất

>>> Xem thêm: Bạn cần hoàn tất thủ tục chuyển nhượng nhà đất? Đừng bỏ lỡ dịch vụ sổ đỏ uy tín – hỗ trợ tận tình từng bước.

3. Các trường hợp điển hình phải từ chối công chứng do nguy cơ tranh chấp phức tạp

tranh chấp

3.1. Tài sản đang có khiếu nại, tố cáo hoặc tranh chấp ngầm

Nhiều trường hợp:

  • Chưa có vụ án tại Tòa án;

  • Nhưng đã có đơn khiếu nại, tranh chấp nội bộ gia đình.

Việc công chứng trong bối cảnh này có thể:

  • Hợp thức hóa xung đột;

  • Làm tranh chấp trở nên phức tạp hơn.

3.2. Nội dung hợp đồng không thống nhất, các bên hiểu khác nhau

Dấu hiệu nhận diện:

  • Các bên diễn giải khác nhau về quyền, nghĩa vụ;

  • Điều khoản mập mờ, thiếu ranh giới pháp lý rõ ràng.

Nếu công chứng viên nhận thấy ý chí các bên chưa thống nhất, việc từ chối công chứng là cần thiết.

4. Rủi ro pháp lý nếu vẫn công chứng hợp đồng có dấu hiệu gây tranh chấp

4.1. Nguy cơ hủy văn bản công chứng

Theo Điều 51 Luật Công chứng 2014, văn bản công chứng có thể bị Tòa án tuyên vô hiệu nếu:

  • Nội dung vi phạm pháp luật;

  • Không bảo đảm điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự.

Hợp đồng làm phát sinh tranh chấp phức tạp thường không đáp ứng điều kiện về ý chí tự nguyện và chủ thể hợp pháp theo Điều 117 Bộ luật Dân sự 2015.

4.2. Trách nhiệm pháp lý của công chứng viên

Công chứng viên có thể:

  • Bị xử lý kỷ luật;

  • Bị yêu cầu bồi thường thiệt hại;

  • Thậm chí bị truy cứu trách nhiệm nếu vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ nghề nghiệp.

>>> Xem thêm: Hồ sơ cần chuẩn bị đầy đủ cho Thủ tục công chứng.

5. Ví dụ minh họa thực tế

Ví dụ thực tế:

Ông A yêu cầu công chứng hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất cho bà B. Tuy nhiên:

  • Thửa đất có nguồn gốc là di sản của cha mẹ ông A;

  • Các anh chị em chưa lập văn bản phân chia di sản;

  • Một người trong số đó đã gửi đơn phản đối giao dịch.

Công chứng viên nhận thấy:

  • Hợp đồng có dấu hiệu làm phát sinh tranh chấp phức tạp;

  • Quyền sở hữu chưa được xác lập rõ ràng.

Do đó, công chứng viên từ chối công chứng và hướng dẫn các bên giải quyết tranh chấp trước khi thực hiện giao dịch.

6. Kết luận

Từ chối công chứng khi hợp đồng có dấu hiệu làm phát sinh tranh chấp phức tạp là biện pháp pháp lý cần thiết nhằm:

  • Phòng ngừa rủi ro tranh chấp;

  • Bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các bên và bên thứ ba;

  • Bảo đảm đúng bản chất và mục tiêu của hoạt động công chứng.

Xem thêm:  Sang tên sổ đỏ cho con khi bố mất: Hướng dẫn từng bước

Trong thực tiễn, công chứng viên không chỉ “chứng nhận chữ ký” mà còn đóng vai trò người gác cổng pháp lý, sàng lọc các giao dịch có nguy cơ gây bất ổn pháp lý trong xã hội.

Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!

Các bài viết liên quan:

>>> Công chứng văn bản chấm dứt hợp đồng nhượng quyền thương mại

>>> Văn phòng công chứng Hà Nội tư vấn miễn phí thủ tục công chứng nhà đất

>>> Tra cứu phí công chứng online nhanh chóng, chính xác chỉ trong 1 phút

>>> Người mua chậm thanh toán: Có thể hủy hợp đồng?

>>> Không đủ điều kiện hiệu lực giao dịch: Công chứng viên xử lý sao?

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà

  1. Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
  2. Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.

Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.

  • Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
  • Hotline: 0966.22.7979
  • Email: ccnguyenhue165@gmail.com
Đánh giá