Vi bằng và dịch vụ của văn phòng công chứng – Khi nào nên chọn?
Trong các giao dịch dân sự, thương mại hay giải quyết tranh chấp, nhiều người thường phân vân giữa việc lập vi bằng tại Văn phòng Thừa phát lại và công chứng hợp đồng tại Văn phòng công chứng. Mỗi loại hình đều có giá trị pháp lý và phạm vi áp dụng khác nhau. Vậy trong thực tế, khi nào nên sử dụng dịch vụ vi bằng, khi nào cần đến công chứng?
1. Căn cứ pháp lý điều chỉnh dịch vụ vi bằng và công chứng
Nghị định 08/2020/NĐ-CP ngày 08/01/2020 của Chính phủ về tổ chức và hoạt động của Thừa phát lại.
Luật Công chứng 2014 (sửa đổi, bổ sung 2023).
Bộ luật Dân sự 2015.
Luật Nhà ở 2014 và Luật Kinh doanh bất động sản 2014 (sửa đổi, bổ sung 2023).
Theo Điều 2 Nghị định 08/2020/NĐ-CP: Vi bằng là văn bản do Thừa phát lại lập, ghi nhận sự kiện, hành vi có thật. Theo Điều 2 Luật Công chứng 2014: Công chứng là việc công chứng viên chứng nhận tính xác thực, hợp pháp của hợp đồng, giao dịch dân sự.
Như vậy, dịch vụ vi bằng và dịch vụ công chứng đều được pháp luật công nhận nhưng có mục đích và phạm vi áp dụng khác nhau.
2. Dịch vụ vi bằng là gì?
Dịch vụ vi bằng là hoạt động do Văn phòng Thừa phát lại cung cấp, trong đó Thừa phát lại trực tiếp chứng kiến và lập vi bằng để ghi nhận sự kiện, hành vi thực tế.
Ví dụ:
Ghi nhận tình trạng căn hộ khi bàn giao chung cư.
Ghi nhận việc một bên vi phạm hợp đồng xây dựng.
Ghi nhận tình trạng hàng hóa bị hư hỏng khi giao nhận.
Vi bằng có giá trị chứng cứ theo Điều 36 Nghị định 08/2020/NĐ-CP, được Tòa án và cơ quan có thẩm quyền xem xét khi giải quyết tranh chấp.
Dịch vụ công chứng do Văn phòng công chứng hoặc Phòng công chứng thực hiện, trong đó công chứng viên xác nhận tính hợp pháp của hợp đồng, giao dịch dân sự theo quy định pháp luật.
Ví dụ:
Công chứng hợp đồng mua bán nhà ở (theo Điều 122 Luật Nhà ở 2014).
Công chứng hợp đồng thế chấp quyền sử dụng đất (theo Điều 500 Bộ luật Dân sự 2015).
Công chứng di chúc, văn bản thừa kế.
Công chứng giúp hợp đồng, giao dịch có hiệu lực pháp luật và được pháp luật bảo vệ trực tiếp.
4. So sánh dịch vụ vi bằng và dịch vụ công chứng
Tiêu chí
Dịch vụ vi bằng
Dịch vụ công chứng
Bản chất
Ghi nhận sự kiện, hành vi thực tế
Xác nhận tính hợp pháp của hợp đồng, giao dịch
Cơ quan thực hiện
Văn phòng Thừa phát lại
Văn phòng công chứng, Phòng công chứng
Giá trị pháp lý
Là chứng cứ để Tòa án xem xét
Hợp đồng có hiệu lực pháp luật, ràng buộc nghĩa vụ
Khi muốn có chứng cứ khách quan về tình trạng tài sản, hành vi vi phạm.
Khi cần ghi nhận sự kiện để sử dụng trong tố tụng dân sự, hành chính.
Khi giao dịch không bắt buộc công chứng nhưng vẫn muốn tăng tính chứng minh (ví dụ: ghi nhận việc giao nhận tiền, tài sản).
6. Khi nào cần sử dụng dịch vụ công chứng?
Khi pháp luật bắt buộc hợp đồng phải công chứng (ví dụ: mua bán, tặng cho bất động sản).
Khi muốn hợp đồng có hiệu lực pháp lý ngay mà không cần Tòa án xác minh.
Khi cần sự ràng buộc chặt chẽ về quyền và nghĩa vụ giữa các bên.
7. Ví dụ minh họa thực tế
Anh B mua một căn hộ chung cư tại TP.HCM.
Đối với hợp đồng mua bán căn hộ, anh B phải công chứng tại Văn phòng công chứng theo Luật Nhà ở.
Khi nhận nhà, anh B nghi ngờ chất lượng không đảm bảo. Anh mời Thừa phát lại lập vi bằng bàn giao căn hộ ghi nhận tình trạng nứt tường, thấm nước. Sau đó, khi xảy ra tranh chấp, anh B có thể dùng vi bằng làm chứng cứ tại Tòa án.
Như vậy, anh B vừa cần công chứng hợp đồng để giao dịch có hiệu lực, vừa nên sử dụng dịch vụ vi bằng để bảo vệ quyền lợi thực tế.
>>> Xem thêm: Cần công chứng giấy tờ gấp? Đến ngay Phòng công chứng.
8. Lưu ý khi sử dụng dịch vụ vi bằng và công chứng
Không nhầm lẫn giá trị pháp lý: vi bằng không thay thế công chứng, chứng thực.
Chọn đơn vị uy tín: chỉ nên lập vi bằng tại Văn phòng Thừa phát lại được cấp phép, công chứng tại tổ chức hành nghề công chứng hợp pháp.
Kết hợp linh hoạt: trong nhiều trường hợp, cần vừa công chứng để hợp đồng có hiệu lực, vừa lập vi bằng để có chứng cứ ghi nhận thực tế.
Kết luận
Dịch vụ vi bằng và dịch vụ công chứng đều có vai trò quan trọng trong đời sống pháp lý. Nếu công chứng giúp giao dịch có hiệu lực pháp luật, thì vi bằng là công cụ chứng cứ hữu hiệu để bảo vệ quyền lợi khi phát sinh tranh chấp. Do đó, việc lựa chọn hình thức nào phụ thuộc vào tính chất giao dịch: bắt buộc công chứng hay chỉ cần ghi nhận sự kiện. Trong nhiều tình huống, kết hợp cả hai sẽ giúp doanh nghiệp và cá nhân hạn chế rủi ro tối đa.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
